Beigel (Richard)

Echtpaar Richard Beigel (Berlijn, 11-5-1897)¹

Richard trouwde op 8 september 1932 in Berlijn met Dora Leischner (Berlijn, 21-5-1894). Op 24 mei 1937 kwamen ze naar Zaandam en vestigden ze zich in de Burchtgalerij, op de Zuiddijk 32. Richard werd ingeschreven als ‘kleermaker’, godsdienst: ‘Nederlands-Israëlitisch’. Dora was ‘Evangelisch’. De inschrijving bij de Kamer van Koophandel vond plaats op 1 augustus van dat jaar. Volgens hun Amsterdamse archiefkaart vestigde het kinderloze echtpaar zich op 24 februari 1938 op de Zuiddijk 30a. Per 8 september 1939 werden ze weer op nummer 32 geregistreerd. Richard Beigel fabriceerde onder zijn eigen naam mutsen voor bedrijven als V&D, C&A en Hema. Samen met zijn vrouw maakte hij onder de naam Hobyfa ook speelgoed, bijouterieën, knopen en gespen.

Comité voor Joodsche Vluchtelingen

In november 1938 benaderde Richard het in Amsterdam gevestigde Comité voor Joodsche Vluchtelingen met een verzoek om hulp bij het naar Nederland halen van familieleden. Het was kort na de Duitse Kristallnacht en zijn familie voelde zich in Duitsland onveiliger dan ooit. Het betrof Richards vader Wolf (72) en stiefmoeder Lene (53), alsmede zijn broer Martin (48) en schoonzuster Erna (45), allen wonend in Berlijn. Hun verblijf in Nederland zou volgens de aanvraag van korte duur zijn. Twee in de Verenigde Staten wonende broers en een zwager van Richard zouden zich daarna over de vluchtelingen ontfermen. Tot die tijd waren Richard en zijn vrouw bereid om de kosten van levensonderhoud op zich te nemen. Het is niet bekend of de aanvraag werd gehonoreerd door de restrictief opererende Nederlandse overheid.

Westerbork

Op 13 oktober 1942 vertrokken de Beigels naar de Amsterdamse Carillonstraat 15 III. Richard en Dora werden op 3 februari 1943 in de gemeente Westerbork ingeschreven. Hun namen stonden in het bevolkingsregister als nummer 58 en 59, boven oud-stadgenoot en buurtgenoot Walter Abraham*. Hun situatie was gelijk aan die van de twee andere gemengd gehuwde buitenlandse echtparen van wie de vrouw ‘arisch’ was, Gottschalk-Brandt* en Krieg-Schaetzke*. Evenals hen kwam Richard Beigel voor op de ‘Aufstellung der Mischehen welche Möbel in Zaandam hinterlassen haben’. Veel ingezetenen van Westerbork konden in die periode nog in kleine huisjes wonen. Beigel zal hebben geprobeerd de inboedel weer in handen te krijgen. Het is mogelijk gelukt om uit Westerbork naar Zaandam of Amsterdam te verhuizen – misschien na sterilisatie van Richard. Aan het eind van de oorlog bevonden ze zich niet meer in het kamp.

Vervolg

Richard en Dora Beigel overleefden de oorlog. Het echtpaar verhuisde na de bevrijding naar Amsterdam. De firma Hobyfa werd in maart 1948 verplaatst naar de hoofdstedelijke Dijkstraat 42. Richard overleed op 2 oktober van dat jaar in Amsterdam. Dora emigreerde op 4 december 1948 naar de Verenigde Staten. Ze overleed in oktober 1970 in New York.