Cohen (Levie/Leo)

Levie (‘Leo’) Cohen (Leeuwarden, 11-10-1913 – Amsterdam, 24-10-1984)¹

Uit bewaard gebleven afrekeningen van het illegale Nationaal Steunfonds komt naar voren dat Leo Cohen ondergedoken zat in de Zaandijkse Meidoornlaan 2, bij de familie Rijpstra. Hij kreeg daar NSF-steun. Als zijn verzorger wordt genoemd de eveneens joodse Karl Oroszlan (Wenen, 23-9-1905), met als adres de Geulstraat 5 in Amsterdam. Diens naam komt voor in Rechtvaardigen onder de Volkeren, als onderduiker bij het Amsterdamse verzetspaar Tinus en Tony Schabbing. Daar verbleven ook diverse andere leden van de familie Cohen, alsmede de in Zaandam ondergedoken Eva Fränkel*.

Berg-stichting

Leo Cohen volgde na de middelbare school een opleiding aan het Amsterdamse seminarium. In het kader van de stichting Hachsjarah en Alyah (Palestinapioniers) kreeg hij vervolgens een zuivelopleiding. Eind 1937 werd hij als opvoedend ambtenaar aangesteld in de Berg-stichting in Laren, waar hij per 1-8-1945 werd benoemd tot adjunct-directeur. Een deel van de oorlogstijd bracht hij door in Zaandijk, maar onbekend is hoe lang hij daar onderdook.

Westerweelgroep

Karl Oroszlan en zijn vriendin, de half-joodse Leni de Jong, waren actief in de Westerweelgroep, een verzetsorganisatie die op tal van manieren joden ondersteunde. Ze regelden schuilplaatsen en bezorgden de onderduikers geld, kleding, voedselbonnen en andere benodigdheden.

Joodse kinderen

Leo en zijn echtgenote Henderika (‘Riek’) Marcus (Groningen, 12-1-1918 – 2006) waren na de oorlog de charismatische leiders van de Berg-stichting, een opvangtehuis voor joodse kinderen waarvan de ouders uit de ouderlijke macht ontzet of overleden waren. Leo en Riek waren op 31-3-1942 in Laren in het huwelijk getreden. In 1951 vertrokken Leo en Riek naar Israël, waar ze de leiding kregen over veertig joodse voogdijkinderen. Gedwongen door gezondheidsdproblemen keerden ze al in 1954 terug. Sindsdien vervulde Leo Cohen in Nederland veel bestuurslidmaatschappen en directieposten bij allerlei joodse instellingen.

Zie ook Anna Sara Sperber-Chlebowski* in Zaandam.