Geuns, van (Abraham)
Laatste wijziging: 25 april 2016
Echtpaar Abraham van Geuns (Pieterburen, 2-7-1882 – Amsterdam, 10-4-1956) en Grietje van Geuns-van Hoorn (’t Zandt, 18-1-1884 – Amsterdam, 18-12-1968)1
Een van de ‘ome Dirken en tante Grieten’ (zie de inleiding Krommenie*) die korte tijd bij Anton Wouda (Wormer, 9-8-1909) en zijn vrouw Trien Wouda-van Dijk (Achlum/ Franekeradeel, 22-9-1912) aan Blok 66 bleven, was het echtpaar Van Geuns. Zij gingen door naar de Schermer (onduidelijk is overigens wanneer). Daar brachten Anton en Trijntje bonkaarten voor hen heen.
Hoofdonderwijzer
Abraham van Geuns was hoofdonderwijzer van een joodse school, waarschijnlijk in de omgeving van Tiel. Daar woonden hij en zijn gezinsleden namelijk tot maart 1943 in de Dr. Bosstraat 31. Abraham was politiek actief in de SDAP en voor de oorlog onder meer fractievoorzitter voor die partij in de gemeenteraad en -later- Gedeputeerde in de provincie Gelderland. Ook was hij bestuurslid van de onderwijzersbond. Tot zijn vriendenkring behoorde de schrijver Theo Thijssen. Het echtpaar Van Geuns had drie kinderen, Harry (ongeveer 1912), Hilly Eva (17-12-1914) en Leo (18-11-1916). Ook zij zouden de oorlog overleven.
Zentralstelle
Op 18 maart 1943 kreeg het echtpaar Van Geuns van de Zentralstelle für jüdische Auswanderung in Amsterdam het bevel ‘Uw tegenwoordige woning onder medeneming van meubels’ te verlaten. Ze moesten zich uiterlijk op 1 april melden bij de Gemeentelijke Woningdienst aan de Stadhouderskade in de hoofdstad. Die zou zorgen voor een nieuw onderkomen. Het echtpaar en hun kinderen kwamen terecht in de Kraaipanstraat 32a.
Nationaal Steunfonds
Het gezin zal kort na hun komst naar Amsterdam een schuilplaats gezocht hebben. Tijdens de onderduik van het echtpaar zorgde het Nationaal Steunfonds, in de persoon van Krommenieër Sjoerd Hondema, voor financiën. Het echtpaar Wouda ontving maandelijks 140 gulden om te voorzien in de eerste levensbehoeften van de onderduikers. Het echtpaar Van Geuns werd ook voorzien van een schuilnaam: Zondervan.
Lees meer
Jan Bierman
Abraham en Grietje van Geuns kregen in Krommenie niet alleen een plek bij de familie Wouda, maar ook bij Jan Bierman en diens echtgenote. Het echtpaar woonde in de Klaas Katerstraat 14. Jan, ‘copiist’ bij de plaatselijke blikfabriek, nam in december 1943 ontslag om zich volledig aan de illegaliteit te kunnen wijden. Hij verrichtte koeriersdiensten, verzorgde onderduikers, vervalste persoonsbewijzen en organiseerde verspreid over het land illegale bijeenkomsten. Net als Abraham van Geuns lag zijn politieke sympathie bij de SDAP. In een naoorlogs briefje schrijft Abraham van Geuns: “Op 24 mei 1943 werd ik naar de familie J. Bierman te Krommenie gebracht. We moesten onderduiken omdat we beiden vier Joodse grootouders hadden gehad. Na enige dagen verhuisden we naar een definitief adres in Krommenie.” Jan Bierman (Krommenie, 5-7-1915) bezocht hen daar geregeld en zorgde voor bonnen en valse persoonsbewijzen. Hij zou zijn verzetswerk met de dood bekopen. Op 13-6-1944 werd hij na verraad door V-man Bert Brune met tientallen andere verzetsmensen in Amsterdam gearresteerd bij de illegale Persoonsbewijzensectie. Via de gevangenis in Amsterdam en kamp Vught kwam hij in Sachsenhausen terecht, waar hij op 4 maart 1945 stierf aan hongeroedeem.
Bevrijding
Kort na de oorlog woonde het echtpaar Van Geuns aan de Amsterdamse Marnixkade 91hs. Een van hun zonen wist in het Canadese leger te komen en kwam zijn ouders en hun gastgevers en helpers tijdens de bevrijdingsdagen opzoeken in een militair voertuig. Hun dochter Hilly van Geuns trouwde na de oorlog met Abraham Bromet. Harry huwde Fien van Reens, Leo Carla Fonteijn.
Voetnoten
1 Telefoongesprek met Rie de Boer-Wouda (23-10-2006). Ook genoemd door Sjoerd Hondema, Krommenie; Informatie van Jan Blanken uit Krommenie (17-8-2011) en G. Snaak uit Hardenberg (2-9-2014); NIOD-archief 185b, inventarisnummer 9; NIOD-archief 077, inventarisnummer 1459; www.maxvandam.info; tv-programma Oorlogsgeheimen (2-5-2014); Adresboek Zaanstreek 1941 en 1946
