Groot, de (Florence)

Florence de Groot (Hilversum, 14-10-1933 – Haifa, Israël, mei 2015)¹

De nog jonge Florence de Groot kwam na een onderduikadres in Santpoort in Wormerveer terecht. Ze overleefde de oorlog.

Zwerftocht

Florence was een dochter van de handelaar in verlichting Israël de Groot (Utrecht, 27-3-1891) en Duifje de Groot-Blok (Den Haag, 18-12-1898). Ze had één broer, Levi (‘Louis’) (Utrecht, 29-8-1917). Ouders en dochter woonden aan de Badhuisweg 21 in Den Haag. Toen ze daar weg moesten, kon Florence onderduiken bij de in Wormerveer geboren Pieter Kraaijer, die met zijn echtgenote Klasina op de Duinweg 43 in Santpoort woonde. Het werd het begin van een zwerftocht langs elf onderduikadressen. Haar nichtje Rachel de Groot* kon eveneens terecht op het Santpoortse adres.

Illegaliteit

Op zeker moment werd het te gevaarlijk geacht bij de Kraaijers, omdat hun zoon Pieter actief was in de illegaliteit. Florence en Rachel moesten weg. Begin 1943 waren ze kort te gast bij radiomonteur Cees Stolp (Wormerveer, 19-10-1904) en diens vrouw Lies Stolp-Meijns (Wormerveer, 31-7-1909), die in de Wormerveerse Delistraat 48 woonden. Hier was haar neef Levie de Groot* ondergedoken, de broer van Rachel. De meisjes werden vervolgens ondergebracht bij een verder onbekende, niet gehuwde vrouw, mogelijk ook in Wormerveer. Toen ze daar eveneens weg moesten, werd er voor Florence een adres gevonden in Hilversum, vermoedelijk bij Jan en Nel Moene. Daarna verbleef zij tot de bevrijding op enkele andere onderduikadressen.

Stijkelgroep

De ouders van Florence maakten eveneens de bevrijding mee. Vader Israël werd al in het voorjaar van 1941 gearresteerd wegens geldinzameling voor de Stijkelgroep, een landelijk opererende verzetsorganisatie met veel medewerkers in de Zaanstreek. Israël werd bijna een jaar lang opgesloten in het Huis van Bewaring aan de Amsterdamse Weteringschans. Daar maakte hij kennis met Pieter Kraaijer. Toen Israël de Groot in 1942 werd vrijgelaten, besloot hij met zijn vrouw en dochter onder te duiken. Vader en moeder kwamen in Hilversum terecht, Florence dus bij Pieter en Klasina Kraaijer.

Vlucht

Florences broer Louis, die voordien in Scheveningen woonde, werd tijdens de oorlog tewerkgesteld op een vliegveld bij Amiens. Hij vluchtte naar Parijs, waarschijnlijk in een poging om naar Engeland te reizen. In Parijs werd hij op 9 mei 1941 als gevolg van verraad opgepakt en via Nederland naar Auschwitz getransporteerd. Daar stierf Louis de Groot op 9 juni 1943.

Ouders

Voor vader en moeder De Groot was het verlies van Louis (en veel andere familieleden) onverteerbaar. Volgens haar zoon Shai had Florence ook na de oorlog een moeilijke jeugd, in een familie in rouw. Er was weinig begrip en weinig warmte. Volgens Shai waren de gevolgen van verlies en onderduik duidelijk gedurende het leven van Florence.

Maurice Schellekes

Shai’s vader Maurice Schellekes -geboren als Schellevis- (Zandvoort, 20-11-1922 – Haifa, 3-2-1988) wist te ontsnappen uit het joodse werkkamp Kremboong. Hij werd opgepakt bij de eerste grote razzia in Amsterdam. Op 11-8-1942 arriveerde hij in Auschwitz. Daar moest hij als lid van een Sonderkommando doden afvoeren naar massagraven en als lid van het Kanada Kommando bagage sorteren van nieuw aangekomen kampgevangenen. Zijn kracht, intelligentie en een flinke dosis geluk maakten dat Maurice Schellekes (ternauwernood) Auschwitz, de dodenmarsen van 1945 en het in Oostenrijk gelegen kamp Ebensee overleefde. De Amerikanen stelden hem na de oorlog aan als burgemeester van enkele Zuid-Duitse dorpen, Riederau am Ammersee. Eind jaren veertig keerde hij terug naar Nederland, waar hij een talentvol kleermaker werd in Den Haag. Hij werd bekend om zijn mooie stem. Hij zong tijdens joodse avonden en bij de liberale gemeente in Den Haag (en na zijn emigratie naar Israël als voorzanger in de liberale synagoge in Haifa).

Zang 

Maurice Schellekes begon in de Wagenstraat een eigen, al snel succesvolle zaak. Het kwam uiteindelijk tot een huwelijk tussen Florence en Maurice. Daaruit werd in 1956 hun enige kind geboren, Shai. In 1963 verhuisde het gezin naar Haifa. Op zijn 65-ste stierf Maurice Schellekes. Florence was toen pas 55, maar wilde volgens haar zoon geen nieuwe partner meer, ‘want niemand was zo fantastisch als mijn vader.’ Ze zou haar echtgenoot 28 jaar overleven.