Groot, de (Rachel/Chelly)

Rachel (‘Chelly’) de Groot (Amersfoort, 15-8-1927 – Auschwitz, 22-5-1944)¹

De jonge Rachel de Groot vond weliswaar diverse onderduikplaatsen, onder meer in Wormerveer, maar kwam als gevolg van verraad toch in het concentratiekamp terecht. Ze stierf in Auschwitz.

Politierechercheur

Rachel was een dochter van koopman Meijer de Groot (Utrecht, 9-10-1897) en Sophia de Groot-Swaab (Utrecht, 10-6-1900). Het gezin woonde in mei 1940 in de Arnhemse Rijnstraat 43. Rachel kon door bemiddeling van haar oom Israël de Groot in 1942 onderduiken bij politierechercheur Willem Enkelaar, die in Hilversum woonde. Toen ze daar weg moest, dook ze onder bij de in Wormerveer geboren Pieter Kraaijer, die met zijn echtgenote Klasina op de Duinweg 43 in Santpoort woonde. Daar kreeg ook haar nichtje Florence de Groot* een plek. Er ontstonden echter problemen, omdat de gelijknamige zoon van Pieter erg actief was in het verzet.

Echtpaar Meijns

Florence en Rachel moesten weg. Begin 1943 waren ze kort enkele ogenblikken te gast bij radiomonteur Cees Stolp (Wormerveer, 19-10-1904) en diens vrouw Lies Stolp-Meijns (Wormerveer, 31-7-1909), die in de Wormerveerse Delistraat 48 woonden. Hier was sinds 1 januari 1943 Levie de Groot* ondergedoken, Rachels broer. De meisjes werden vervolgens ondergebracht bij een verder niet bekende, ongehuwde vrouw, mogelijk ook in Wormerveer. Na een kort verblijf daar kwam Rachel terecht bij Klaas Meijns (Wormerveer, 17-11-1887) en Trijntje Meijns-Kraaijer (Wormerveer, 21-5-1887). Trijntje was de zus van Pieter Kraaijer. Het echtpaar Meijns woonde op de Lindenlaan 55. Daar verborgen zich ook de echtparen Joseph en Susanna Morporgo* en Louis en Jansje Premselaar*.

Kostgeld

Nadat haar broer Levie in juni 1943 niet terugkeerde bij de familie Stolp (de schoonzoon en dochter van Klaas Meijns), werd Rachel door Lies Stolp weggehaald bij het echtpaar Meijns en in haar eigen woning ondergebracht. Toen Lies enkele weken later in Amsterdam bij Rachels ouders kostgeld ophaalde, stond vader Meijer er op dat zijn dochter vertrok van haar Wormerveerse onderduikadres. Rachel werd daarop door Lies naar haar ouders gebracht, die inmiddels op de Prinsengracht een schuilplaats hadden gevonden.

Friesland

In 1944 werd er voor Rachel een ander adres gezocht. Na Pasen (9 en 10 april) zou ze door een contactpersoon worden opgehaald en naar Friesland gebracht. De begeleider arriveerde echter te laat in Amsterdam. Rachel en haar ouders waren net opgepakt. De beruchte verraadster Ans van Dijk zorgde daarvoor, op 8 april 1944. Jaap Grootendorst, van de afdeling Joodsche Zaken van de Amsterdamse politie, nam de arrestatie voor zijn rekening. Hij was een oud-klasgenoot van Meijer de Groot, Rachels vader.

Auschwitz

Rachel en haar moeder Sophia kwamen via Westerbork in Auschwitz terecht. Ze stierven daar op 22 mei 1944 in de gaskamer. Vader Meijer kwam daar enkele maanden later eveneens om het leven, op 30 september. Levie de Groot overleefde de oorlog wel, omdat voor hem tijdig een ander onderduikadres werd gevonden.