Italiaander (Maurits)

Maurits Italiaander (Amsterdam, 29-9-1919 – 1-12-2007) en Esther Italiaander-Nunes Vas (Amsterdam, 22-1-1919 – 18-3-2015)¹

Het echtpaar Italiaander dook onder in meerdere Noord-Hollandse plaatsen, waaronder Wormerveer. Esther was binnen de Zaanstreek verder ook ondergedoken in Spijkerboor en Maurits in Krommeniedijk.

Amsterdam

Meubelmaker Maurits en atelierwerkster Esther Italiaander woonden tot hun onderduik in de Krugerstraat 15 huis en de Utrechtschedwarsstraat 89 I in Amsterdam. Gerrit Otte, een werknemer van Wessanen & Laan in Wormerveer had contact met Amsterdamse verzetsmensen. Hij herbergde Maurits’ broer Joop en schoonzuster Rebecca (die uit de Hollandsche Schouwburg waren ontsnapt) in zijn Akersloter woning en regelde dat Maurits en Esther in Akersloot konden onderduiken bij Jacob Roemer (Akersloot, 6-12-1896) en zijn vrouw Maartje Roemer-Bregman (Warmenhuizen, 24-5-1897 – 14-12-1993). Later bracht Otte hen onder op het even ten noorden van Krommenie gelegen eilandje De Woude. Ze kregen daar een plek op de boerderij van Cornelis (‘Cees’) Los (De Woude, 13-2-1904 – 25-6-1980) en Aagje Los-Hos (De Woude, 29-2-1908 – Graft, 12-2-2006). Ook een zuster van Rebecca en haar man kwamen terecht bij de familie Los. Vanwege een razzia in Krommeniedijk waren er op een gegeven moment negentien onderduikers bij het echtpaar Los, onder wie een Engelse piloot. Andere boeren op De Woude boden overigens ook een veilige schuilplaats aan onderduikers.

Wormerveer

Brieven met gevoelige informatie werden naar Gerrit Otte verzonden onder de naam ‘Schipper van Dinteren’, poste restante Akersloot. Er brak paniek uit in onder meer Akersloot en De Woude toen de werkelijke persoon achter de schuilnaam ‘Schipper van Dinteren’ bekend werd bij de Duitsers. Jacob Roemer haastte zich naar Wessanen & Laan om Otte te alarmeren. Die dook de rest van de oorlog onder in Zaandam. Maurits en Esther Italiaander begonnen aan een nieuwe zwerftocht, dit keer door de Zaanstreek. Esther werd ondergebracht bij Jacobus van Ederen (Koog aan de Zaan, 7-3-1892) en zijn echtgenote Grietje van Ederen-Kerkhoven (Zaandam, 22-1-1897). Ze woonden in Wormerveer aan de De Ruijterkade 14. Ook Ko van Ederen was werkzaam bij Wessanen & Laan. Esther verbleef ook geruime tijd bij Klaas Ris en zijn gezin in Spijkerboor. Maurits kwam na Wormerveer, waar hij op een onbekende plek verbleef, nog terecht in Krommeniedijk. Daar verbleef hij vermoedelijk bij de familie Rol.

Echtpaar Mink

Een belangrijk contactpersoon voor het echtpaar Italiaander was Klaas Mink (Echten, 31-10-1901), die gehuwd was met Elisabeth Mink-Wiepjes (Wormerveer, 31-3-1905). Ze woonden in de Wormerveerse Riouwstraat 48. Ook Klaas Mink werkte bij Wessanen & Laan. Esther en Maurits Italiaander kwamen heelhuids door de oorlog. Dat gold niet voor een broer en de ouders van Maurits, alsmede de ouders, twee broers en een zus van Esther. Na de bevrijding woonde het echtpaar Italiaander in respectievelijk Amsterdam en Beverwijk. Ze kregen twee kinderen.