Leeuw-van Hoorn, de (Clara)

Laatste wijziging: 27 april 2016

Betje en Clara van Hoorn met (klein-)dochter Ali, 1941 (collectie E. van Hoorn)

Clara de Leeuw-van Hoorn (’t Zandt, 10-4-1915 – Glendale, Verenigde Staten, 4-3-1989)1

Het communistisch georiënteerde echtpaar Van Houten bood in hun groentewinkel en woning aan de Oostzijde 76 onderdak aan meerdere joodse onderduikers. Een van hen was Clara de Leeuw-van Hoorn. Onbekend is hoe ze in Zaandam terechtkwam.

Huwelijk

Clara van Hoorn was een dochter van slager/veehandelaar Abraham van Hoorn (1881) en Betje Samuel (1884). Ze trad op 11-2-1937 in Enschede in het huwelijk met slager Leonard de Leeuw (Enschede, 7-4-1914). Het echtpaar woonde in de Emmastraat 149. In 1939 werd hun dochter Ali geboren. Ze werd tijdens de oorlog ondergebracht bij de familie Van Dijk in het Friese Brantgum. Zij maakte de bevrijding mee, haar vader niet. Leonard de Leeuw werd al in 1941 gearresteerd, tijdens de eerste razzia in Enschede, en stierf op 13-7-1942 in Mauthausen.

Zaandam

Clara kwam onder meer in Zaandam terecht. Het Nationaal Steunfonds zorgde via de Haarlemse coördinator Jan Vermeer maandelijks voor 70 gulden leefgeld. Vermeer onderhield onder andere contact met de Zaandamse verzetsman Piet Bosboom*, die op zijn beurt nauw samenwerkte met het echtpaar Van Houten en bij hen onderduikers onderbracht. Vermoedelijk heeft de Enschedese verzetsdominee Overduin, met wie Bosboom contact had, een rol gespeeld bij de onderduik van Clara de Leeuw-van Hoorn en een aantal van haar familieleden. Volgens de auteur van het boek ‘Enter 802’ verrichtte Clara in Zaandam verzetswerk.

Verenigde Staten

Clara de Leeuw-van Hoorn overleefde de jodenvervolging. Ze trouwde op 24-3-1947 met de pianist Benjamin Querido (Rotterdam, 6-5-1901) en verhuisde met hem in 1958 naar Californië. Met hem kreeg ze eind jaren ’40 een zoon, Jacob. Benjamin overleed op 12-1-1964 in Glendale, Californië. Clara stierf op 4-3-1989 in dezelfde plaats.

Familie

Ook Clara’s moeder Betje en haar broer Emanuel (‘Mannie’, 1918) overleefden de oorlog. Ze waren ondergedoken in hun woonplaats Enter. Haar vader was al in 1919 overleden.

1 Schaap, E. Vrijgevochten. Zaans verzet in nationaal perspectief (1940-1945); NIOD-archief 185b, inventarisnummer 9d; www.joodsmonument.nl; Informatie van Froukje Boersma-van Dijk (15 en 23-5-2012, 5-9-2018); sjoa-drenthe.nl; Altena, J.G. ‘De oorlogsjaren’ in Enter 802 (Enter, 1990)