N.N. (Zaandam, 09)

N.N.¹

Onderduiker, Zaandam

Het Zaandamse NSB-lid Johanna Margaretha Molleman-Popp (1-3-1900 – 17-11-1987), dat op het Rustenburg 19 woonde, vertelde in 1943 aan haar partijgenoot Tjeerd Keizer dat bij de weduwe Johanna Scholtens-Gräfe ‘onderduikers en Joden’ verborgen zaten. Keizer -hij had een café op de Hoogendijk 200 in Zaandam- meldde dat aan de Zaandamse politiechef W.A. Ragut. Die gaf politieman Tonny Jansen opdracht om een onderzoek uit te voeren. Het leidde tot een huiszoeking bij mevrouw Scholtens (Delft, 24-11-1892 – 13-11-1973), die twee huizen van Molleman-Popp woonde, op het Rustenburg 25.

Tonny Jansen

Jansen wijdde op 7 december 1945 in een brief aan de Politieke Opsporingsdienst een paar regels aan de hem toegewezen opdracht: “Hierbij bericht ik u, dat mij te binnen is geschoten -waarover ik nimmer ben gehoord- dat de NSB-caféhouder Keizer, wonende Hogendijk te Zaandam, einde 1943 en in 1944 meerdere malen Ragut heeft opgebeld met gegevens over personen, die hij verraadde. Welke feiten dit precies geweest zijn weet ik niet, doch wel weet ik dat ik op last van Ragut destijds -plusminus april 1944- bij Keizer een bezoek moest brengen – die mij een aantal onderduikers en Joden, die op het Rustenburg verborgen waren ter hoogte van de sigarenfabriek van Bongers, verraadde. Daar is toen inderdaad een huiszoeking gedaan, echter nadat de betrokkenen via mij op de bekende wijze getipt waren.” In een getuigenverklaring ontkende Johanna Scholtens dat ze door Jansen was geïnformeerd alvorens hij langskwam. Volgens haar wist haar zoon op tijd een schuilplaats te bereiken en werd een andere onderduiker met rust gelaten tijdens de inval.

Veroordeling

De onderduikers ontsnapten dus aan arrestatie. Niet bekend is wie er, behalve de zoon van Scholtens (hij viel waarschijnlijk onder de Arbeitseisatz), ondergedoken was. Keizer werd na de oorlog veroordeeld tot een gevangenisstraf van 2,5 jaar, Molleman tot een jaar voorwaardelijke internering.