Nijkerk (Camille)

Camille Nijkerk (Amsterdam, 15-6-1896 – Amsterdam, 20-1-1983)¹

De diamantair Camille Nijkerk trouwde in oktober 1933 met de niet-joodse Maria Margaretha van Vliet (Alkmaar, 8-8-1903 – Heiloo, 20-1-1983). Zij was bevriend met het eveneens in Alkmaar wonende echtpaar Klaas Schot (1909) en Geertruida Elisabeth Mijntje ‘Truus’ Schot-Schut (1914), dat Camille een schuilplaats zou bezorgen. Klaas Schot voer veel tussen Alkmaar en de Zaanstreek en lag soms aangemeerd in de Nauernasche Vaart, de Markervaart of de Stierop.

Kapster

Toen joden het moeilijker kregen in Amsterdam vroeg Camille Nijkerk aan Klaas Schot of hij kon meevaren op diens sleepboot. Schots dochter Mija: “Mijn moeder werkte als kapster bij Maison Marie van Vliet. Die had een zus in Amsterdam die verloofd was met een joodse jongen, Camiel Nijkerk. Begin 1942 begon het te rommelen in Amsterdam. Camiel moest daar eigenlijk weg. Mijn vader nam hem mee op de sleepboot. Camiel was geen handwerkman, maar deed kleine dingetjes aan bood, koffie zetten en zo.”

Eerste onderduikers

Al snel kwam Camilles joodse vriend en leeftijdgenoot Jacques Schatz ook aan boord. Daarmee werden zij de eerste onderduikers op respectievelijk de sleepboot en De Dankbaarheid. Schot versleepte aanvankelijk met een bootje kolenbakken tussen Amsterdam en Alkmaar, naar de Verenigde Brandstoffenhandel. Hij ruilde zijn scheepje bij Steenkolenhandel Vos uit Oudeschild in voor de tjalk De Dankbaarheid, die door Vos te groot werd bevonden. Klaas’ echtgenote Truus, met wie hij in Alkmaar op de Tienenwal woonde, vormde de verbinding tussen het schip en de woning van het echtpaar Schot in Alkmaar.

Dankbaarheid

De Dankbaarheid zou tot februari 1945, toen Klaas Schot en zijn kompaan Cor Mol de boot terugbrachten naar zijn eigenaar op Texel, fungeren als schuilplaats voor meerdere joden. Onder hen bevond zich ook Camilles nichtjes Loeki en Helena. Allen zouden de oorlog overleven, de laatste maanden van de bezetting op andere schuilplekken.