Zwanenberg, van

Arthur van Zwanenberg en Hélène van Zwanenberg-de Jongh¹

Het echtpaar Arthur van Zwanenberg en Hélène van Zwanenberg-de Jongh, van het Osse familiebedrijf Zwanenberg’s Slachterijen en Fabrieken en het geneesmiddelenbedrijf Organon, en hun minderjarige zoon en hun dochter met haar echtgenoot waren ondergedoken bij de familie Klop op de Noordervaartdijk 30. Jacob Klop was timmerman. De familie Van Zwanenberg behoorde tot de top van het Nederlandse bedrijfsleven.

Familie

Veekoopman en slachter Arnold van Zwanenberg trouwde in 1887 met de uit Oss afkomstige Catharina Levisson. Het echtpaar kreeg tien kinderen, van wie Arthur er een was. De oudste was Salomon of ‘Saal’ (1889). Hij werd in 1920 algemeen directeur van het familiebedrijf. Ook was hij tot 1934 directeur van de Nederlandse Varkenscentrale (NVC). Onder zijn leiding werd Zwanenberg een van de toonaangevende vleesverwerkende concerns in Europa. Zijn machtige positie had mede tot gevolg dat hij en de andere leden van de familie Van Zwanenberg te lijden hadden onder antisemitische aantijgingen. Aan het begin van de oorlog vluchtte Salomon van Zwanenberg met zijn gezin naar Londen. Daar werd hij lid van de Raad van Advies van de Nederlandse regering in ballingschap.

Onderduik

Er was sprake van een groot standsverschil tussen de onderduikers en hun Krommenieër gastgezin. Kennissen van de onderduikers brachten regelmatig extra bonnen en extra eten bij het gezin, opdat er door de onderduikers geen honger geleden hoefde te worden. Helaas was dit wel het geval. Dit alles leidde gedurende drie jaar tot grote spanningen. Treurig is het feit dat de schoonzoon met hongeroedeem uit de onderduik is gekomen, terwijl daar dus geen aanleiding voor was. De gastgevers en hun onderduikers overleefden de oorlog, waarbij niet vergeten mag worden dat ondanks de geladen atmosfeer het gastgezin de vijf onderduikers het leven heeft gered.

Herdenking

Vertegenwoordigers van de familie Van Zwanenberg waren aanwezig bij de onthulling in 1949 van de herdenkingsplaquette voor oorlogsslachtoffers van het Zaandamse bedrijf Polak & Schwarz*. De daarop genoemde S. (Salomon) de Jongh* was de zwager van oprichter Leopold Schwarz en ooit vertegenwoordiger van het bedrijf in Antwerpen.