Preso (Daniël/Daan)

Daniël (‘Daan’) Preso (Amsterdam, 1-4-1913 – Sobibor, 9-7-1943)¹

Daniëls vader was Gerrit Preso (Amsterdam, 13-10-1884), een diamantzager die later banketbakker en vervolgens vertegenwoordiger werd. Zijn moeder heette Rosette Polak (Amsterdam, 16-1-1892). Na Daniël werd nog een jongen geboren, Bernard (7-9-1920).

Banketbakker

Daniël vertrok getuige de Amsterdamse gezinskaart op 18-jarige leeftijd naar Brussel, in september 1931. In augustus van het jaar daarop kwam hij terug uit België. De gezinskaart vermeldt dan als beroep ‘banketbakker’, men mag aannemen bij zijn vader in de winkel. Het adres van het gezin is tot in de oorlog de Amsterdamse Uiterwaardenstraat 115 III.

P & S

Daan Preso was kantoorbediende bij Polak & Schwarz*. Hij kwam op 18 september 1939 in dienst en nam ontslag op 14 april 1942. Volgens Corrie Lammes hoorde hij met Max Morpurgo* en Martijn Prins* bij de ‘jongens’ van de afdeling Holland. Lammes kreeg van Daniël een pasfotootje. Achterop schreef hij: “Voor Corrie van Daan Preso 26/9/40.” Daniël ontwikkelde zich net als zijn vader tot vertegenwoordiger. “Hij verkocht goed, ook zichzelf”, zei men bij personeelszaken.²

Huwelijk

Daniël trouwde nog in de jaren veertig met Bronislawa (‘Nuscha’) Nagler (Stanislau, 22-2-1914). Stanislau ligt in Galicië; toen Polen en tegenwoordig Oekraïne. Het jonge echtpaar Preso-Nagler woonde op de Niersstraat 27, vlakbij Daans ouders. Dat was ook het adres van het gezin Morpurgo. Daans collega Max was in juni 1941 met zijn broer gearresteerd en naar Mauthausen gestuurd. Bronislawa woonde voor haar huwelijk bij haar moeder Gittel Nagler-Reich op de Amsterdamse Gijsbrecht van Aemstelstraat 2 hs. Ze was, evenals haar zuster Olga, van beroep ‘regenkledingplakker’.

Deportatie

Daniël en Bronislawa werden op 9 juli 1943 in Sobibor vergast. De ouders van Daniël kwamen daar een maand eerder om, op 11 juni 1943. Bernard Preso stierf voor 31 maart 1944 op een onbekende plaats in Polen. De moeder van Bronislawa en haar zuster Olga overleden op een onbekende plaats en datum.